仙人掌
仙人掌是石竹目仙人掌科(學名:)的植物總稱,別名為仙巴掌、仙人扇、霸王龍蝦樹。仙人掌具有相當豐富的形状和大小,並擁優良的保水適應力,多數生長於沙漠及半沙漠等乾燥少雨環境,在美洲的沙漠可以發現。仙人掌是沒有性別的。仙人掌為多肉植物的一類,目前仙人掌科的植物有174属,多於2000種物種Cactaceae — The Plant List页面存档备份,存于。
仙人掌科 化石时期:35–0 Ma 晚古近紀 - 現今 | |
---|---|
![]() | |
科学分类 ![]() | |
界: | 植物界 Plantae |
演化支: | 被子植物 Angiosperms |
演化支: | 真双子叶植物 Eudicots |
目: | 石竹目 Caryophyllales |
科: | 仙人掌科 Cactaceae Juss., |
属 | |
![]() |
仙人掌用途廣泛,可作觀賞植物、飼用或飼料,以及其他食物來源(特别是仙人掌的果實)。 胭脂紅是來自於生活在某些仙人掌的胭脂虫之產物。
構造及特徵
面對沙漠缺水和氣候的適應,仙人掌的葉子退化為 短短的小刺,以減少水份流失,亦能作為阻止動物吞食的武器。它的肉質是「多肉植物莖」,是光合作用的主要器官。其莖演化為肥厚含水的形狀,具有(刺座areole)代謝活性而且可長出刺狀葉,並可生出另一器官如莖(cladode)或果實。莖部表面有蠟質,以減少水分流失。15℃以下時,顏色黯淡,屬於休眠期,須保持乾燥。
仙人掌的根與莖不同,是非肉質的,根羣分布淺(15~30 cm),即使是樹狀仙人掌其根群主要分佈在地面下3cm以內,而某些生長於惡地的仙人掌反常地具有肥厚的儲藏根。仙人掌根系的覆蓋面積範圍非常之大,用以在下大雨時能吸收最多的雨水。當土壤乾燥時,細側根通常死亡,而較大的根轉為被軟木栓層(皮層)覆蓋。主根皮層下的根原始體在土壤回濕後迅速生長,在數天之內即增加水及礦物之吸收能力。扁平仙人掌在其葉狀莖上之網孔接觸到地面即容易長根而繁殖。
多數仙人掌科植物都耐旱,但也有例外,例如生長在巴西熱帶雨林中的蟹爪蘭則需要蔭蔽、潮濕的環境才能生長。
仙人掌為了適應乾燥的環境,因此營養方式和凤梨、落地生根及长寿花一樣,為行景天酸代謝作用的碳固定方式。
葉:仙人掌為了減少水分流失而把葉進化成刺狀。
繁殖方法
仙人掌的繁殖方法有三種,分別為種子、子球、扦插:
- 種子繁殖法:由開花結果而來,可以自然落入地面、動物(包含鳥類)吃食排泄等方式傳播。
- 子球繁殖法:在母株上直接產生子球,子球入地面即可生根繼續生存。
- 扦插繁殖法:一般人工繁殖的方式,可確保品質的一致。
用途
其肉質莖葉可其汁作飲料或煮食。仙人掌的果實可食,美味的火龍果就是一種仙人掌的果實。
仙人掌也是觀景植物的一種。全世界培育仙人掌最有成績的國家是中南美洲的墨西哥,該國的國徽上就有仙人掌的圖樣。而亞洲地區則以日本為代表。
危害
在美國及澳洲等地方,仙人掌生長速度極快速,表皮堅硬,無堅不摧的仙人掌往往會破壞牧場的圍欄,在一、兩年內就遍佈極其廣泛的地帶,同時搶奪其他可供放牧的植物的營養。所以部分地區會指明某些物種需要清除的入侵植物。
- 阳炎城 Parodia tenuicylindrica
- 銀手指。2018台中花博,台灣。
- 不知名仙人掌。2018台中花博,台灣。
- 一種墨西哥野生仙人掌,形狀與我們常見的品種差異很大
- 产自墨西哥的一种可食用的仙人掌果实
- 在台湾嘉義市场销售的火龙果
分類
- 南美球形仙人掌屬 Acanthocalycium
- 雪晃玉屬 Acanthocephala
- 刺萼柱屬 Acanthocereus
- Acantholobivia
- Acanthorhipsalis
- Acharagma
- Akersia
- Ancistrocactus
- Anisocereus
- Aporocactus
- Aporophyllum
- Arequipa
- Arequipiopsis
- 岩牡丹屬(牡丹類仙人掌) Ariocarpus
- Armatocereus
- Arrojadoa
- Arrojadoopsis
- Arthrocereus
- 星球屬(有星類仙人掌) Astrophytum
- Austrocactus
- Austrocephalocereus
- Austrocylindropuntia
- Aylostera
- 皺棱球屬 Aztekium
- Azureocereus
- Bartschella
- Bergerocactus
- Bisnaga
- Blossfeldia
- Bolivicactus
- Bolivicereus
- Bonifazia
- Borzicactella
- Borzicactus
- Brachycalycium
- Brachycereus
- 雪晃屬 Brasilicactus
- Brasilicereus
- Brasiliopuntia
- Brasiliparodia
- Bravocactus
- Browningia
- Buiningia
- Calymmanthium
- Carnegiea
- Castellanosia
- Cephalocereus
- Cephalocleistocactus
- Cephalomamillaria
- 仙人柱屬 Cereus
- Chamaecereus
- Chiapasia
- Chiapasophyllum
- Chileniopsis
- Chileorebutia
- Chilita
- Cinnabarinea
- Cintia
- Cipocereus
- Cleistocactus
- Clistanthocereus
- Cochemiea
- Cochiseia
- Coleocephalocereus
- Coloradoa
- Consolea
- 龍爪球屬 Copiapoa
- Corryocactus
- Corynopuntia
- Coryphantha
- Cryptocereus
- Cullmannia
- Cumarinia
- Cumulopuntia
- Cylindropuntia
- Deamia
- Delaetia
- Dendrocereus
- Denmoza
- Digitorebutia
- Digitostigma
- Disberocereus
- 圓盤玉屬 Discocactus
- Disisorhipsalis
- Disocactus
- Disophyllum
- Dolichothele
- Ebnerella
- Eccremocactus
- 仙人球屬 Echinocactus
- 鹿角柱屬 Echinocereus
- Echinofossulocactus
- Echinomastus
- 短毛丸屬 Echinopsis
- Emorycactus
- Encephalocarpus
- Eomatucana
- Epiphyllanthus
- Epiphyllopsis
- 曇花屬 Epiphyllum
- 月世界屬 Epithelantha
- Epixochia
- Erdisia
- Eriocactus
- Eriocephala
- Eriocereus
- Eriosyce
- Erythrorhipsalis
- 松球丸屬 Escobaria
- Escobariopsis
- Escobesseya
- Escobrittonia
- Escocoryphantha
- Escontria
- 老樂柱屬 Espostoa
- Espostoopsis
- Estevesia
- Eulychnia
- Facheiroa
- 強刺球屬 Ferocactus
- Floribunda
- Furiolobivia
- 帝王冠屬 Geohintonia
- Glandulicactus
- Grusonia
- Gymnanthocereus
- Gymnocactus
- 裸萼球屬 Gymnocalycium
- Gymnocereus
- Gymnorebutia
- Haageocereus
- Hamatocactus
- Hariota
- Harrisia
- Haseltonia
- Hatiora
- Heliabravoa
- Helianthocereus
- Heliocereus
- Hertrichocereus
- 綾波屬 Homalocephala
- Horridocactus
- Hylocereus
- Hylorhipsalis
- Hymenorebutia
- Islaya
- Isolatocereus
- Jasminocereus
- Kadenicarpus
- 月光殿屬 Krainzia
- Lagenosocereus
- Lasiocereus
- Lemaireocereus
- Leocereus
- Lepidocoryphantha
- Lepismium
- Leptocereus
- Leptocladodia
- 光山屬 Leuchtenbergia
- Leucostele
- Lobeira
- 麗花丸屬 Lobivia
- Lodia
- Lophocereus
- 烏羽玉屬 Lophophora
- Loxanthocereus
- Lymanbensonia
- Machaerocereus
- Maihuenia
- Maihueniopsis
- Mamillopsis
- 疣仙人掌屬 Mammillaria
- Mammilloydia
- Marenopuntia
- Marginatocereus
- Maritimocereus
- Marniera
- Marshallocereus
- Matucana
- Mediocactus
- Mediolobivia
- Melocactus
- Mesechinopsis
- Meyerocactus
- Micranthocereus
- Micropuntia
- Mila
- Miqueliopuntia
- Mirabella
- Mitrocereus
- Monvillea
- Morangaya
- Morawetzia
- Myrtgerocactus
- 龍神木屬 Myrtillocactus
- Navajoa
- Neoabbottia
- Neobesseya
- Neobinghamia
- Neobuxbaumia
- Neocardenasia
- Neochilenia
- Neodawsonia
- Neoevansia
- Neogomesia
- Neolloydia
- Neolobivia
- 銀翁玉屬 Neoporteria
- Neoraimondia
- Neowerdermannia
- Nopalea
- 令箭荷花屬 Nopalxochia
- Normanbokea
- Nothorhipsalis
- 金晃丸屬 Notocactus
- Nyctocereus
- 帝冠屬 Obregonia
- Oehmea
- Ophiorhipsalis
- 仙人掌屬(團扇仙人掌) Opuntia
- 獅子錦屬 Oreocereus
- Oroya
- 帝王龍屬 Ortegocactus
- Pacherocactus
- Pachycereus
- Parodia
- Parrycactus
- Pediocactus
- 精巧丸屬 Pelechyphora
- Peniocereus
- Pereskia
- Pereskiopsis
- Peronocactus
- Peruvocereus
- Pfeiffera
- Phellosperma
- Philippicereus
- Pierrebraunia
- Pilocanthus
- Pilocopiapoa
- Pilosocereus
- Piptanthocereus
- Platyopuntia
- Polaskia
- Porfiria
- Praecereus
- Pseudoacanthocereus
- Pseudoespostoa
- Pseudolobivia
- Pseudomammillaria
- Pseudomitrocereus
- Pseudonopalxochia
- Pseudopilocereus
- Pseudorhipsalis
- Pseudotephrocactus
- Pseudozygocactus
- Pterocactus
- Pterocereus
- Puebloa
- Puna
- Pygmaeocereus
- Pyrrhocactus
- Quiabentia
- Rapicactus
- Rathbunia
- Rauhocereus
- Rebutia
- Reicheocactus
- Rhipsalidopsis
- Rhipsalis
- Rhodocactus
- 絲葦屬 Rhypsalis
- Rimacactus
- Ritterocactus
- Ritterocereus
- Rodentiophila
- Rooksbya
- Roseocactus
- Roseocereus
- Salpingolobivia
- Samaipaticereus
- Schlumbergera
- Sclerocactus
- Selenicereus
- Sericocactus
- Seticereus
- Seticleistocactus
- Setiechinopsis
- Siccobaccatus
- Soehrensia
- Solisia
- 縮玉屬 Stenocactus
- Stenocereus
- Stephanocereus
- Stetsonia
- 菊水屬 Strombocactus
- Strophocactus
- Submatucana
- Subpilocereus
- 溝寶山屬 Sulcorebutia
- Tacinga
- Tephrocactus
- 緋冠龍屬 Thelocactus
- Thelocephala
- Thrixanthocereus
- Torreycactus
- Toumeya
- Trichocereus
- Tunas
- Tunilla
- 姣麗玉屬 Turbinicarpus
- 尤伯球屬 Uebelmannia
- Utahia
- Vatricania
- Weberbauerocereus
- Weberocereus
- Weingartia
- Werckleocereus
- Wigginsia
- Wilcoxia
- Wilmattea
- Winterocereus
- Wittiocactus
- Yavia
- Yungasocereus
- Zehntnerella
- Zygocactus
仙人掌公園
美國的亞利桑那州因沙漠氣候的關係,有相當多的仙人掌,特別是巨大的巨人柱,因此在1994年成立了巨人柱國家公園,園中有多達1000多種來自世界各地不同的仙人掌。此外在日本的冲绳县,也有仙人掌植物公園。
外部連結
- 马来西亚“金马仑高原仙人掌中心”
- 马来西亚“金马仑高原仙人掌谷公园”
- 琉球姬百合仙人掌植物公園Himeyuri Park - 中文
- 美國亞利桑那州仙人掌國家公園页面存档备份,存于
- 仙人掌 Xianrenzhang页面存档备份,存于 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文)